BARIŞ ARİÇ: KÜRESEL EKONOMİK KAOS YIL BOYUNCA DEVAM EDECEK
Dünya hala pandeminin etkisinde diken üstünde yaşamaya devam ediyor. Ekonomide ise durum kritik eşiğin çok ilerisinde gözüküyor. Gözler dünya’nın üreticisi olan Çin’de. Çünkü Çin’in uyguladığı sıfır toleranslı koronavirüs politikası yüzünden belkide onbinlerce tedarikçi kepenk indirebilir.
Dünya hali hazırda yaşanan bu krizin atlatılamayacağı endişesini yaşıyor. Konuyla ilgili Çin Ticaret Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Barış Ariç yaşanan bu durumun kalıcı etkilerinin olacağını söyleyerekDünyada ki bozulan tedarik zinciri ve limanlarda yaşanan kaos hiç bir azalma belirtisi göstermiyor. Bozulmanın etkileri yakın zamanda düzelmeyecek dedi.
Barış Ariç önümüzdeki dönemle ilgili uyarılarda bulunarak; 2020’de aşı kıtlığı vardı. 2021’de bunun yerini daha çok günlük eşyalar, elektronik ürünler ve gıdalar aldı. 2020’de alışveriş merkezleri, mağazalar benzin istasyonları vs heryer boştu. Çünkü herkes evlere kapanmıştı. 2021’de ise tam tersi oldu. Tüm dünya’da müthiş bir talep patlaması yaşandı fakat yeterli arz bulunmadı. İşte bu iki yılda yaşanan tersine harketler tedarik zincirinin bozulmasına sebep oldu. Küreselde tedarik zincirinin kırılması orta vadede bir takımlar sorunlar yaratır. Sistemin eski haline gelmesi öyle düşünüldüğü gibi de kolay olmaz. Çünkü artık sistem evrilmiş oluyor. Bu ve bunun gibi bir çok etken artık geri döndürülemeyecek şekilde değişikliye uğruyor. Bu değişiklikler ise peşi sıra birbirini tetikliyerek küresel tedarik zinciri krizine dönüşüyor” dedi.
TEDARİK ZİNCİRİ KRİZİ
Dünya’da yaşanan Tedarik zinciri krizi ile ilgili bölgesel dengesizliklerin oluşutğunu belirten Barış Ariç “ özellikle tedarikçi ülkeler tarafında birikmeler meydana geldi. Bu birikmeler ticareti olumsuz yönde etkilediği gibi ticaretin akışını yeniden inşaa etmeye başlayacak. Bu süreç içinse küreselde herkesin hem fikir olduğu nokta ise bu krizin 2022 yılında da kesinlikle devam edeceği yönünde. Sorunun çözümü için bütün dünya çalışıyor. Herşey önce bu sorunun atlatılması için daha fazla depo, kamyon ve gemi gerekli”
NAKLİYE SIKINTISI ARTARAK DEVAM EDECEK
Ariç nakliye konusunda yaşanan sıkıntılar için “Dünya’da nakliye sistemi bellidir. Konteynırlar yüklenir, sevk edilir, boşaltılır ve tekrar yüklenir. Fakat bu döngü korona kısıtlamaları ve gümrük kapılarının kapanması ile birlikte durdu. Bu duruş beraberinde navlun sıkıntısını doğurdu. Hepimizin malumu navlun fiyatları her gün tüm zamanlardaki rekorunu kırmaya devam ediyor. Özellikle bu artış Asya’dan avrupaya yada Amerikaya olan gönderilerde görülüyor. Bu çok normal değil aksine çok tehlikeli. Çünkü Konteyner navlun oranlarındaki %10’luk bir artış bile endüstriyel üretimi yaklaşık %1 oranında azaltabilir. Şuanda asya avrupa yada asya amerika rotasında bu durum çok daha fazla. Tersi istikamette herhangi bir sorun görülmüyor. Denizcilik endüstrisi 2021 yılında 190 Milyar dolar rekor bir kar elde etti ve öngörüler 2022 yılında bu rekoru kıracakları yönünde. Hal böyle olunca yaşanan bu kriz dünya genelinde enflasyonun artmasına sebep oluyor”
“YAKIN ZAMANDA DÜZELMEYECEK”
Çin pandeminin en başından beri sıfır kovid politikasını yürütüyor. Yani bir vakaya bile tahammül göstermiyor. Sert tedbirler alıyor. Şimdilerde ortaya çıkan bu yeni Omikron varyantı’nın Çin aşılarında ki dayanıklılığı test ediliyor. Eğer aşılar yeni varyanta etkileri düşük kalırsa Çin tedbirlerini çok daha sertleşebilir. Bu sertleşme her yerde oluyor. Örneğin bizi ilgilendiren tarafı limanları. Çin limanlarda kısmi kapanmaya gidiyor. Haliyle bu gemilerin beklemelerine yani nakliye de geçikmelere sebebiyet veriyor. Çin böyle davranmazsa daha büyük sorunlara ve geçikmelerin yaşanacağını düşünüyor. Bunun yerine kısmi kapanmalarla düşük elleçleme kapasitesiyle çalışmalarını aralıksız sürdürme gayreti içerisinde. Böyle iken bile beklemeler çok artmış durumda. Şu günlerde bile Şangay çevresinde 80’den fazla gemi bekliyor bir o kadar da Hongkong bölgesinde birikme var. Çin’in uyguladığı sıfır kovid politikası 2022 yılında hem üretimi hemde nakliyeyi doğrudan aksatmaya devam edecek. Dünyada ki bozulan tedarik zinciri ve limanlarda yaşanan kaos hiç bir azalma belirtisi göstermiyor. Bozulmanın etkileri yakın zamanda düzelmeyecek
“ELEKTRONİK FİYATLAR ARTACAK”
2020 Yılında dünya’da araba satışları çok düşmüştü. Çip üreticilerinin ana kalem müşterilerinin başında araba üreticileri gelir. Satışların bu kadar düşük olmasından dolayı Çip üreticileri yeni pazarlar aramaya başladı ve elektronik eşya üreticilerine kaydılar. Fakat pandemi sonrasında dünya genelinde araba satışları beklenmedik şekilde arttı. Fakat bu seferde piyasada yeteri kadar Çip yoktu.Otomobil üreticileri üretimlerini kısmen durdurmak zorunda kaldılar ve piyasadan çip toplayıp stoklamaya gittiler. Bu durum çip krizini yarattı. Bu krizde yıl içerisinde devam edecek. Elektronik ürünlerde fiyat artışları görmek süpriz olmaz.
2022 TÜRKİYE’Yİ ÇOK ZORLAYACAK
En son açıklanan dış ticaret verilerine baktığımızda hala ithalatımız çok fazla olduğunu ve artmaya devam ettiğini görebiliriz. Yine Çin ithalat yaptığımız ülkelerin en başında yani orada olası bir aksaklık Türkiye’de başka türlü yankılanır. Böyle kaoslu ortamlarda ithalatçı ülkeler daha kırılgan olurlar. Bu sebeple hali hazırda devam eden krizleri ve bu krizlerin ortaya çıkartacağı sorunları şimdiden öngörüp hazırlıklarımızı buna göre yapmalıyız. 2022 Yılı dünya için zor olacak ama Türkiye için daha da zor olacak. Buna göre hareket etmeliyiz.
Açıklanan dış ticaret verilerine baktığımızda Ocak-Aralık döneminde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin’den yapılan ithalat 32 milyar 240 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 28 milyar 959 milyon dolar ile Rusya, 21 milyar 757 milyon dolar ile Almanya, 13 milyar 151 milyon dolar ile ABD, 11 milyar 562 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %39,7’sini oluşturdu.
